Bài giảng Stem Sinh học Lớp 9 - Phần 2 - Chương 1 - Bài 44: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

Nội dung text: Bài giảng Stem Sinh học Lớp 9 - Phần 2 - Chương 1 - Bài 44: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

1. Tiết 46 – Bài 44 ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT. I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI. Khi nào các sinh vật hình thành nên nhóm cá thể ? Các sinh vật cùng loài sống gần nhau và liên hệ với nhau tạo thành nhóm cá thể . Em hãy cho vài ví dụ .
2. Đàn trâu rừng Nhóm cây thông Nhóm cây tràm Đàn chim cánh cụt
3. * Các sinh vật trong cùng một nhóm có thể có quan hệ gì với nhau ? Các sinh vật trong cùng một nhóm thường hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau.
4. Các cây thông mọc gần Cây bạch đàn đứng riêng lẻ nhau trong rừng . Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với động vật sống riêng rẽ ? * Thực vật sống thành nhóm giảm được sức thổi của gió, làm cây không bị đổ.
5. Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn có lợi gì ? Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn có lợi trong việc tìm kiếm được nhiều thức ăn hơn, phát hiện kẻ thù nhanh hơn và tự vệ tốt hơn.
6. ⚫ Số lượng cá thể của loài ở mức độ nào thì giữa các cá thể cùng loài có quan hệ hỗ trợ ? ⚫ Số lượng cá thể trong loài phù hợp với điều kiện sống của môiĐàntrườngtrâu(Diệnrừngtích hợp lí,Nhómcó nguồncâysốngthôngđầy đủ). ⚫ Các sinh vật cùng loài cạnh tranh lẫn nhau trong những điều kiện nào ? ⚫ Cạnh tranh khi gặp điều kiện bất lợi như số lượng cá thể quá cao, thiếu thức ăn, nơi ở, , dẫn tới một số cá thể phải tách ra khỏi nhóm. Đàn cừu Nhóm cây tràm
7. * Khi gặp điều kiện bất lợi các cá thể trong nhóm cạnh tranh nhau gay gắt, dẫn tới một số cá thể tách ra khỏi nhóm. Điều đó có ý nghĩa gì ? a. Làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể. b. Làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng. c. Làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
8. Tiết 46 – Bài 44 ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.  I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI : Vậy bản chất của quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh là gì ? + Hỗ trợ : Sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn hơn. + Cạnh tranh: Ngăn ngừa gia tăng số lượng các thể và sự cạn kiệt nguồn thức ăn.
9. Trong chăn nuôi người ta đã lợi dụng mối quan hệ cạnh tranh cùng loài để làm gì ? Đáp án: Nuôi vịt đàn, lợn đàn để chúng tranh nhau ăn và sẽ nhanh lớn hơn.
10. Tiết 46 – Bài 44 ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.  I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI. II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI. Theo em các sinh vật khác loài có những quan hệ nào ?
11. Bảng 44. các mối quan hệ khác loài. Quan hệ Đặc điểm Hỗ Cộng sinh Hợp tác cùng có lợi giữa các loài SV trợ Hội sinh Hợp tác giữa hai loài SV, một bên có lợi bên kia không có lợi, không có hại Cạnh Các SV khác loài cạnh tranh nhau tranh thức ăn, chỗ ở và các điều kiện sống Đối khác của môi trường, địch Kí sinh, SV sống nhờ trên cơ thể của sinh vật nửa kí khác, lấy chất dinh dưỡng, máu từ sinh sinh vật đó. SV ăn SV Động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt khác con mồi, thực vật bắt sâu bọ
12. Trong các ví dụ sau đây, quan hệ nào là hỗ trợ và đối địch ? 1) Ở địa y, các sợ nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thụ nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp. Tảo đơn bào Sợ nấm Hình 44.2. Địa y Cộng sinh ( hỗ trợ )
13. 2)Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm . Lúa Cỏ dại Cạnh tranh (đối địch)
14. 3)Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ . Sinh vật ăn sinh vật khác (Đối địch)
15. 4) Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò. Ký sinh (đối địch)
16. 5) Địa y sống bám trên cành cây. Thân Địa y cây Hội sinh (Hỗ trợ)
17. 6) Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa. RÙA BIỂN CÁ ÉP Hội sinh (Hỗ trợ)
18. 7) Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng. Cạnh tranh (Đối địch)
19. 8) Giun đũa sống trong ruột người. Ký sinh (Đối địch)
20. 9) Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu (hình 44.3) . Cộng sinh (Hổ trợ)
21. 10) Cây nắp ấm bắt côn trùng. Sinh vật ăn sinh vật khác (Đối địch)
22. Tiết 46 – Bài 44 ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.  I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI. II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI. Cộng sinh Hỗ trợ Quan hệ Hội sinh khác loài Cạnh tranh Đối địch Kí sinh và nửa kí sinh Sinh vật ăn sinh vật khác
23. - Trong nông nghiệp và lâm nghiệp con người đã lợi dụng mối quan hệ giữa các SV khác loài( SV ăn SV ) để làm gì ? Đáp án: Dùng SV có ích tiêu diệt sinh vật gây hại, không làm ảnh hưởng tới môi trường.
24. ⚫ - Thực chất của mối quan hệ khác loài là quan hệ về mặt dinh dưỡng, nơi ở hay quan hệ sinh sản? ⚫ Quan hệ về mặt dinh dưỡng là chủ yếu ⚫ - Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật khác loài là gì? Quan hệ hỗ trợ Quan hệ đối địch - Là quan hệ có lợi - Một bên sinh vật được (hoặc ít nhất không có lợi, còn bên kia bị hại hại ) cho tất cả các sinh hoặc cả hai cùng bị hại. vật
25. 1. Chọn câu trả lời đúng: Dạng quan hệ nào dưới đây là quan hệ nữa kí sinh ? A. Địa y. B. Tầm gửi trên cây hồng. C. Dây tơ hồng trên cây cúc tần. D. Giun sán trong ruột người.
26. 2. Người ta nuôi ong mắt đỏ để tiêu diệt sâu ăn lá cây. Em hãy cho biết mối quan hệ giữa 2 loài sinh vật này ? A. Cộng sinh. B. Hoại sinh. Óng mắt đỏ C. Cạnh tranh. Kén có ấu trùng sâu D. Sinh vật ăn sinh vật khác.
27. ⚫ 3. Hãy ghép các nội dung ở cột B với cột A sao cho phù hợp và ghi kết quả vào cột C trong bảng sau: Các mối quan Kết quả Các ví dụ (B) hệ (A) (C) 1. Cộng sinh a. Rận, bét kí sinh trên trâu, bò. 1 b, e 2. Hội sinh b. Vi khuẩn cố định đạm trong nốt 2 d 3. Kí sinh sần của rễ cây họ đậu. 4. Sinh vật ăn c. Giun kí sinh trong ruột của 3 a, c thịt và người và động vật. 4 g con mồi d. Sâu bọ sống nhờ trong tổ kiến , tổ mối. e. Tảo và nấm trong địa y. g. Cáo ăn thỏ.
28. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học bài cũ. - Trả lời câu hỏi 3, 4 / sgk / trang 134. - Đọc mục “Em có biết” . - Xem trước bài 45 ( kẻ bảng 45.1, 45.2 và 45.3 vào vở bài tập, kết hợp sưu tầm mẫu vật để ép).