Bài giảng Stem Sinh học Lớp 9 - Phần 1 - Chương 6 - Bài 34: Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

Nội dung text: Bài giảng Stem Sinh học Lớp 9 - Phần 1 - Chương 6 - Bài 34: Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

1. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá 1/ Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn Thế Tựnào thụ là hiệnphấn tượng và giao phấnthoái khác hoá? nhau ở điểm cơ bản nào?
2. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN Tự thụ phấn ▪ Giao tử đực và giao tử cái tham gia thụ tinh: ➢ là của cùng một hoa lưỡng tính. ➢ hay từ những hoa đơn tính cùng cây. Ví dụ: + Hoa lưỡng tính: hoa Bưởi, hoa Cam + Hoa đơn tính trên cùng một cơ thể: hoa Ngô - Cây ngô là cây thích nghi cao độ với lối giao phấn nhờ gió
3.  Tự thụ phấn / giao phấn khác nhau ở điểm cơ bản nào ?  Tự thụ phấn: hạt phấn ở hoa của một cây thụ phấn ngay cho hoa của cây đó.  Giao phấn: hạt phấn ở hoa của cây này thụ phấn cho hoa của cây khác.
4. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN Hoa đực - Cây ngô là cây thích nghi cao độ . Giao phấn . . với lối giao phấn . . . . nhờ gió Hoa cái Cây A Cây B
5. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá Tự Tự 2,93m thụ thụ phấn 2,46m phấn qua qua 15 thế 30 thế hệ hệ 2,34 m Nsuất: 47,6 tạ/ha Nsuất: 24,1 tạ/ha Nsuất: 15,2 tạ/ha
6. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá - Hiện tượng thoái hoá giống ở thực vật biểu hiện như thế nào? - Nêu nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá ở thực vật?
7. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá 1/ Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn HiệnNêu nguyêntượng thoái nhân hoá của giốnghiện tượng ở thực thoái vật biểuhoá? hiện như thế nào? - Ở thực vật: - Cây ngô tự thụ phấn qua các thế hệ chiều cao cây giảm, bắp dị dạng, ít hạt. -Nguyên nhân: Do tự thụ phấn ở cây giao phấn
8. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN B A C Bắp ngô ban đầu A,C Bắp ngô bị thoái hóa B
9. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá Giống lúa ban ầu Giống lúa ban đầu GiốngGiống lúa Blúa thoái hoá
10. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá 1/ Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2/ Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật Giao phốiGiao gần làphối Vậy ở động vật nguyên gì?gần gây ra nhân nào đã gây ra hiện tượng thoáinhững hoá? hậu quả gì? -BêGiao con có phối cột gần là Gàsự congiao có phốiđầu dị giữa con cái sinh ra từsống một ngắn cặp bố mẹ hoặcdạng, chângiữa ngắn bố mẹ với con cái. - Sinh trưởng phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm, quái thai, dị tật bẩn sinh, chết non.
11. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá 1/ Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2/ Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật - Ở động vật: - Thế hệ con cháu sinh trưởng phát triển yếu, quái thai, dị tật bẩm sinh. Hiện tượng thoái - Nguyên nhân thoái hoá: Do giaohoá phối Vậygiống gần nguyên ở động nhân nào gây ra hiện - Giao phối gần là sự giao phối giữavật biểucon cái hiện sinh như ra từ một cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái.tượng thoái hoá ở thế Thếnào?động nào vật? là giao phối gần?
12. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá 1/ Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2/ Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật Hiện tượng thoái hoá là gì? Thoái hoá là hiện tượng các thế hệ con cháu có sức sống kém dần, bộc lộ tính trạng xấu, năng xuất giảm.
13. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN II/ Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá TrênThế nào cơ làsở thể di đồngtruyền hợp, học, thể nguyên nhândị hợp? nào đã gây ra hiện tượng thoái hoá giống? * Thể đồng hợp là thể chứa cặp gen gồm hai gen tương ứng giống nhau.(AA, aa, AABB) * Thể dị hợp là thể chứa cặp gen gồm hai gen tương ứng khác nhau (Aa, AaBb)
14. THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN Đời đầu Tỉ lệ  Aa Đời sau Dị hợp tử 100 Đồng hợp tử 0 AA aa F1 Aa 50 50 AA aa F2 Aa 25 75 AA aa F3 Aa 1 2, 5 8 7, 5 AA aa 6, 2 5 F4 9 3, 7 5 AA aa 3, 125 F5 96, 875 AA aa AA aa Fn Sự biến đổi thể đồng hợp và thể dị hợp Màu xanh, vàng biểu hiện trạng thái gì?
15. Đời đầu Aa Tỉ lệ % Đời sau Dị hợp tử 100 Đồng hợp tử 0 50=(1/2)1 50 F1 AA Aa aa 25=(1/2)2 75 F2 AA Aa aa 12,5=(1/2)3 87,5 F3 AA AA aa aa n n Fn AA AA aa aa (½) 1- (½) Thảo luận nhóm trong thời gian 3 phút - Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, tỉ lệ thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào? - Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hoá?
16. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN II/ Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá Tại sao thể đồng hợp tăng, thể dị hợp giảm lại là Thể dị hợp biểu ? nguyên nhân gây ra hiện hiện tính trạng gì? tượng thoái thoá? Đời đầu Aa Tỉ lệ % Đời sau Dị hợp tử 100 Đồng hợp tử 0 50=(1/2)1 50 F1 AA Aa aa 25=(1/2)2 75 F2 AA Aa aa 12,5=(1/2)3 87,5 F3 AA AA aa aa n n Fn AA AA aa aa (½) 1- (½)
17. Khi tự phối bắt buộc : P : Aa x Aa 1 1 1 1 A a , A a Giao tử P 2 2 2 2 1 2 1 F1: AA , Aa , aa 4 4 4 1 2 1 2 1 1 F2 : AA , AA , Aa , aa , aa 4 4 4 4 4 4 1 2 6 4 1 2 6 AA= + = =37,5% Aa = = 25% aa = + = = 37,5% 4 16 16 16 4 16 16
18. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN II/ Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá Tự thụ phấn hoặc giao phốiVậy cận nguyên huyết nhân qua cơnhiều thế hệ tạo ra các cặp gen đồngbản hợpnào đãlặn gây gây ra hại. hiện tượng thoái hoá giống? Ở chim bồ câu, đậu Hà Lan, Cà chua thường xuyên giao phối gần tại sao lại không bị thoái hoá? Vì chúng mang những cặp gen đồng hợp không gây hại
19. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN III/ Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống Trong chọn giống - Củng cố đặc tính mong muốnphương pháp tự thụ phấn Tại saoThế tự nàothụ phấnlà dòng ở cây thuần giao - Tạo dòng thuần có cặp genbắt đồng buộc hợpvà giao phối cận phấn và giao phốichủng gần ở động vật - Phát hiện gen xấu để loại bỏhuyết ra khỏi có quầnvai trò thể gì? lại gây ra hiện tượng thoái hoá - Chuẩn bị lai khác dòng để tạo ưu thế lai nhưng phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống?
20. Tiết 37 Bài 34 THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN I/ Hiện tượng thoái hoá 1/ Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn 2/ Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật * Thoái hoá là hiện tượng các thế hệ con cháu có sức sống kém dần, bộc lộ tính trạng xấu, năng xuất giảm. II/ Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá Tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết qua nhiều thế hệ tạo ra các cặp gen đồng hợp lặn gây hại. III/ Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống - Củng cố đặc tính mong muốn - Tạo dòng thuần có cặp gen đồng hợp - Phát hiện gen xấu để loại bỏ ra khỏi quần thể - Chuẩn bị lai khác dòng để tạo ưu thế lai
21. Vì sao trong luật hôn nhân gia đình người ta không cho những người có quan hệ huyết thống lấy nhau ? * Ở người 20-30% số con của các cặp hôn phối thân thuộc bị chết non hay mang các dị tật bẩm sinh . * Tại Brazin ở một hòn đảo nhỏ có một cộng đồng 300 người . Do cách li, phải kết hôn gần nên sinh ra một lớp người bạch tạng sợ ánh sáng ra đường phải đeo kính râm, đội mũ trùm khăn. Đây là hậu quả sự biểu hiện các gen lặn do giao phối gần .
22. Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa ? Trả lời: + Tỉ lệ đồng hợp tăng, tỉ lệ dị hợp giảm + Gen lặn thường biểu hiện tính trạng xấu . + Gen lặn gây hại khi ở thể dị hợp không được biểu hiện + Các gen lặn khi gặp nhau ( thể đồng hợp ) thì biểu hiện ra kiểu hình
23. Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hóa nhưng những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống? Trả lời: + Củng cố đặc tính mong muốn + Tạo dòng thuần có cặp gen đồng hợp + Phát hiện gen xấu để loại ra khỏi quần thể + Chuẩn bị lai khác dòng tạo ưu thế lai
24. Dặn dò 1/ Học bài, làm bài tập SGK. 2/ Đọc bài mới. Tìm hiểu ưu thế lai. 3. Sưu tầm một số tranh ảnh về ưu thế lai