Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 153: Ôn tập về truyện

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 153: Ôn tập về truyện

1. 1. Hãy lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học: Tên tác Đặc sắc về TT phẩm- Tác giả Tóm tắt nội dung nghệ thuật năm stác Qua tâm trạng đau Xây dựng xót, tủi hổ của ông tình huống Hai ở nơi tản cư khi nhân vật, nghe tin đồn làng 01. Làng nghệ thuật mình theo giặc, miêu tả Truyện thể hiện tình tâm lí và Stác: 1948 yêu làng quê sâu ngôn ngữ sắc thống nhất với Nhà văn: Nguyễn Kim Lân nhân vật lòng yêu nước và ( 1920 - 2007 ) tinh thần kháng chiến của người Quê: Từ Sơn- Bắc Ninh dân
2. 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học: Tên tác TT phẩm- Tác giả Tóm tắt nội dung Đặc sắc về Năm Stác nghệ thuật Cuộc gặp gỡ tình cờ Truyện của ông họa sĩ, cô kĩ xây dựng sư mới ra trường với được tình người thanh niên huống Lặng làm việc một mình tại hợp lí, 02. lẽ Sa trạm khí tượng trên cách kể Pa núi cao Sa Pa. Qua chuyện tự đó truyện ca ngợi nhiên, có Stác: 1970 những ngời lao động sự kết thầm lặng, có cách hợp giữa sống đẹp, cống hiến tự sự, trữ sức mình cho đất tình với nước. bình luận Nhà văn: Nguyễn Thành Long (1925 – 1991 ) Quê: Duy Xuyên - Quảng Nam
3. 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học: Tên tác Đặc sắc về TT phẩm – Tác giả Tóm tắt nội dung nghệ thuật Năm stác Câu chuyện éo le Truyện thành và cảm động về công trong hai cha con: Ông việc miêu tả Chiếc Sáu và bé Thu tâm lí và xây 03. lược trong lần ông về dựng tính ngà thăm nhà và ở khu cách nhân căn cứ. Qua đó vật, đặc biệt truyện ca ngợi tình Stác: 1966 là nhân vật cha con thắm thiết bé Thu. trong hoàn cảnh NV: Nguyễn Quang Sáng chiến tranh Sinh năm 1932 Quê: Chợ mới- An Giang
4. 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học: Tên tác Đặc sắc về TT phẩm- Tác giả Tóm tắt nội dung nghệ thuật Năm ST Qua những cảm Sự miêu tả xúc và suy nghĩ tâm lí tinh của nhân vật Nhĩ tế, nhiều vào lúc cuối đời hình ảnh giàu tính 04. Bến trên giường bệnh, quê truyện thức tỉnh ở biểu mọi người sự trân tượng, trọng những giá trị cách xây Stác:1985 và vẻ đẹp bình dị, dựng tình huống, trần Nhà văn: Nguyễn Minh Châu gần gũi của cuộc sống, của quê thuật theo Quê: Quỳnh Lưu – Nghệ An hương. dòng tâm (1930 – 1989) trạng của nhân vật.
5. 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học: Tên tác Giá trị nghệ TT phẩm- Tác giả Tóm tắt nội dung thuật Năm ST Cuộc sống, chiến Truyện sử đấu của ba cô gái dụng vai kể TNXP trên một cao là nhân vật điểm ở tuyến đường chính, cách trường sơn trong kể chuyện 05. Những những năm chiến tự nhiên, ngôi sao tranh chống Mĩ cứu ngôn ngữ xa xôi nước. Truyện làm sinh động và nổi bật tâm hồn Stác:1971 thành công trong sáng, giàu mơ trong miêu mộng, tinh thần tả tâm lí dũng cảm, cuộc nhân vật Nhà văn: Lê Minh Khuê sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh (Sinh năm 1949 ) nhưng rất hồn nhiên, Quê: Tĩnh Gia- Thanh Hóa lạc quan của họ.
6. 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học. 2. Sắp xếp các truện ngắn theo các thời kì lịch sử: Thời kì kháng chiến chống TD Pháp ( 1946- 1954) Thời kì K/c Chống Mĩ ( 1964- 1975 ) Sau 1975
7. 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học 2. Sắp xếp các truện ngắn theo các thời kì lịch sử 3. Những phẩm chất chung và những nét tính cách nổi bật của những con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ: - Các tác phẩm trên đã phản ánh được một phần nét tiêu biểu của Những phẩm đời sống xã hội và con người Việt Chất chung: Nam,với tư tưởng và tình cảm của họ trong những thời kì lịch sử có nhiều biến cố lớn lao từ sau CM tháng tám năm 1945. Chủ yếu là 2 cuộc K/c chống Pháp và Mĩ.
8. 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học 2. Sắp xếp các truện ngắn theo các thời kì lịch sử 3. Những phẩm chất chung và những nét tính cách nổi bật của những con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ * Hình ảnh các thế hệ Việt Nam thuộc nhiều thế hệ được thể hiện qua những nhân vật: Ông Hai Anh thanh niên Bé Thu Ông Sáu Ba cô gái TNXP
9. 3. Những phẩm chất chung và những nét tính cách nổi bật của những con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ * Những tính cách và phẩm chất nhân vật: Ông Hai Tình yêu làng thật đặc biệt, nhưng phải đặt trong tình cảm yêu nước và tinh thần kháng chiến. Yêu thích và hiểu ý nghĩa công việc thầm lặng, một mình trên Anh thanh niên núi cao, có những suy nghĩ và tình cảm tốt đẹp, trong sáng về công việc và đối với mọi người. Bé Thu Tính cách cứng cỏi, bướng bỉnh nhưng tình cảm nồng nàn, thắm thiết với người cha. Ông Sáu Tình cha con sâu nặng, tha thiết trong hoàn cảnh éo le và xa cách của chiến tranh Tinh thần dũng cảm, không sợ hy sinh khi làm nhiệm Ba cô gái TNXP vụ hết sức nguy hiểm, tình cảm trong sáng, lạc quan, hồn nhiên trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt.
10. 4. Một vài đặc điểm nghệ thuật của các truyện đã học trong chương trình lớp 9. * Vài đặc điểm nghệ thuật của các truyện đã học: Phương thức trần thuật. - Trần thuật ở ngôi thứ nhất ( nhân vật xưng hô “ Tôi ” ) có các truyện “ Chiếc lược ngà ”, “ Cố hương ” , “ Rô- bin xơn ngoài đảo hoang ”, “ Những ngôi sao xa xôi ”, “ Những đứa trẻ ”. - Trần thuật ngôi thứ ba: trần thuật chủ yếu theo cái nhìn và giọng điệu của một nhân vật, thường là nhân vật chính ( tuy không xuất hiện trực tiếp nhân vật kể chuyện xưng tôi ) Các Truyên như: Làng, lặng lẽ Sa Pa, Bến Quê, Con chó bấc, Bố của Xi mông.
11. 4. Một vài đặc điểm N.thuật của các truyện đã học trong chương trình lớp 9. Tác dụng của phương thức trần thuật. - Phương thức trần thuật ngôi thứ nhất xưng tôi giúp người kể đi sâu vào tâm tư tình cảm của nhân vật, miêu tả được những diễn biến tâm lí tinh vi phức tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật. Song nó cũng trong việc miêu tả bao quát các đối tượng khách quan, khó có cái nhìn nhiều chiều, dễ gây sự đơn điệu trong giọng văn trần thuật. Ví dụ “ Mỗi lần nhìn thấy cây lược ngà nhỏ ấy là mỗi lần tôi băn khoăn và ngậm ngùi. Trong cuộc đời kháng chiến của tôi, tôi chứng kiến không biết bao nhiêu cuộc chia tay, nhưng chưa bao giờ tôi bị xúc động như lần ấy. ”
12. 4. Một vài đặc điểm N.thuật của các truyện đã học trong chương trình L9. Tác dụng của phương thức trần thuật. - Phương thức trần thuật ngôi thứ nhất xưng tôi giúp người kể đi sâu vào tâm tư tình cảm của nhân vật, miêu tả được những diễn biến tâm lí tinh vi phức tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật. Song nó cũng trong việc miêu tả bao quát các đối tượng khách quan, khó có cái nhìn nhiều chiều, dễ gây sự đơn điệu trong giọng văn trần thuật. - Truyện kể ở ngôi thứ ba người kể dường như thấy hết, biết hết và biết tất cả mọi việc, mọi người, mọi tâm tư tình cảm của nhân vật có khi miêu tả lạnh lùng, khách quan , tạo ra cái nhìn nhiều chiều, tránh được sự đơn điệu trong giọng văn trần thuật. Ví dụ Khi kể về phút chia tay của ba người trong lặng lẽ Sa Pa thì cả ba nhân vật đều trở thành đối tượng miêu tả một cách khách quan: Anh thanh niên vừa vào, kêu lên: “Ồ ! Cô còn quên chiếc mùi sap đây này ! ” Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi Bỗng nhà họa sĩ già quay lại chụp lấy tay người thanh niên lắc mạnh: “ Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại ”.
13. 5. Tình huống truyện đặc sắc. - Tác giả đặt ông Hai vào tình huống gay cấn để làm bộc lộ Ở truyện làng sâu sắc tình cảm yêu làng, yêu nước của ông. Tình huống ấy là cái tin làng ông theo giặc . - Tình huống hai cha con gặp nhau trong 8 năm xa cách Ở truyện nhưng bé thu không nhận cha, đến lúc em nhậ cha và biểu chiếc lược ngà lộ tình cảm thì anh Sáu phải ra đi. - Đặt nhân vật Nhĩ trong một hoàn cảnh đặc biệt lúc trẻ có ở Bến quê điều kiện đi khắp nơi trên thế giới mà không cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương và tình yêu của gia đình. Khi cuối đời bị căn bệnh hiểm nghèo Nhĩ mới nhận ra điều đó nhưng không bao giờ anh làm được.
14. 6. Nêu cảm nghĩ về nhân vật mà em có ấn tượng sâu sắc nhất?
15. - Tãm t¾t l¹i nh÷ng t¸c phÈm truyÖn võa häc - N¾m néi dung, nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña tõng t¸c phÈm ChuÈn bÞ bµi míi Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (tiÕp)