Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 127: Ôn tập về thơ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 127: Ôn tập về thơ

1. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. T Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc T thơ ST thơ dung nghệ thuật 1 Đồng Chính 1984 Tự Vẻ đẹp chân Chi tiết, chí Hữu do thực giản dị hình ảnh tự của anh bộ đội nhiên bình thời chống dị, cô đọng Pháp và tình gợi cảm. đồng chí sâu sắc, cảm động.
2. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. TT Tên bài Tác Năm Thể Tóm tắt nội dung Đặc sắc nghệ thơ giả ST thơ thuật 2 Đoàn Huy 1958 7 Vẻ đẹp tráng Từ ngữ giàu thuyền Cận chữ lệ, giàu màu hình ảnh sử đánh sắc lãng mạn dụng các cá của thiên biện pháp ẩn nhiên, vũ trụ và dụ, nhân con người lao hoá. động mới.
3. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. TT Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc nghệ thơ ST thơ dung thuật 3 Con cò Chế 198 Tự Ca ngợi tình Vận dụng Lan 2 do mẹ và ý nghĩa sáng tạo ca Viên lời ru đối với dao. Biện cuộc sống pháp ẩnh con người. dụ, triết lí sâu sắc.
4. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. TT Tên Tác Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc b.thơ giả ST thơ dung nghệ thuật 4 Bếp Bằng 1963 7 chữ Tình cảm bà Hồi tưởng lửa Việt và 8 cháu và hình kết hợp với chữ ảnh người bà cảm xúc, giàu tình tự sự, bình thương, giàu luận. đức hi sinh.
5. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. TT Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc nghệ thơ ST thơ dung thuật 5 Bài thơ Phạm 1969 Tự Vẻ đẹp hiên Ngôn ngữ về tiểu Tiến do ngang, dũng bình dị, đội xe Duật cảm của giọng điệu không người lính lái và hình ảnh kính xe Trường thơ độc Sơn. đáo.
6. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. TT Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc nghệ thơ ST thơ dung thuật 6 Khúc Ng. 1971 Tự Tình yêu Giọng thơ hát ru Khoa do thương con tha thiết, những Điềm và ước vọng hình ảnh em bé của người mẹ giản dị, lớn lên dân tộc Tà Ôi gần gũi. lưng trong cuộc mẹ. kháng chiến chống Mĩ.
7. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. TT Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc nghệ thơ ST thơ dung thuật 7 Viếng Viễn 1976 7 Lòng thành Giọng điệu lăng Phương chữ kính và niềm trang trọng, Bác và 8 xúc động sâu thiết tha, sử chữ sắc đối với dụng nhiều Bác khi vào ẩn dụ gợi lăng viếng cảm. Bác.
8. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. T Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc T thơ ST thơ dung nghệ thuật 8 Ánh Ng. 1978 5 Gợi nhớ Giọng tâm trăng Duy chữ những năm tình, hồn tháng gian nhiên. khổ của Hình ảnh người linh, gợi cảm nhắc nhở thái độ sống “Uống nước nhơ nguồn”.
9. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. T Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc T thơ ST thơ dung nghệ thuật 9 Nói Y Sau 5 Tình cảm gia Từ ngữ, với Phương 1975 chữ đình ấm cúng hình ảnh con truyền thống giàu sức cần cù sức gợi cảm. sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc, sự gắn bó với truyền thống.
10. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. T Tên Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc nghệ T b.thơ ST thơ dung thuật 10 Mùa Thanh 1980 5 Cảm xúc Hình ảnh xuân Hải chữ trước mùa đẹp, gợi nho xuân của thiên cảm, so sánh nhỏ nhiên, vũ trụ và ẩn dụ và khát vọng sáng tạo. làm mùa xuân Gần gũi dân nho nhỏ dâng ca. hiến cho đời.
11. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. T Tên bài Tác giả Năm Thể Tóm tắt nội Đặc sắc T thơ ST thơ dung nghệ thuật 11 Sang Hữu 1998 5 Những cảm Hình ảnh thu Thỉnh chữ nhận tinh tế thơ giàu của tác giả sức gợi về chuyển cảm. biến nhẹ nhàng của thiên nhiên từ cuối hạ sang thu.
12. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây: + 1945 – 1954 : Đồng chí. + 1954 – 1964 : Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò. + 1964 – 1975 : Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn lên trên lưng mẹ. + Sau 1975 : Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu.
13. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây: 3. Nhận xét về những điểm chung và nét riêng trong nội dung và cách biểu hiện tình mẹ con trong các bài thơ - Giống nhau : ca ngợi tình mẹ con đằm thắm, thiêng liêng. - Khác nhau :
14. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây: 3. Nhận xét về những điểm chung và nét riêng - Điểm chung : - Khác nhau : Khúc hát ru Con cò Mây và sóng Thể hiện sự thống nhất của Khai thác và Hoá thân vào lời tình yêu con với lòng yêu phát triển hình trò chuyện hồn nước, gắn bó với cách tượng con cò nhiên, ngây thơ mạng và ý chí chiến đấu trong ca dao của em bé với mẹ của người mẹ dân tộc Tà ôi hát ru để ngợi để thể hiện tình trong hoàn cảnh gian khổ ca tình mẹ và ý yêu mẹ thắm ở chiến khu Tây Thừa nghĩa của lời thiết của trẻ thơ. Thiên trong thời kì kháng hát ru. chiến chống Mĩ.
15. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây: 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội của họ trong các bài thơ : Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Anh trăng. - Điểm chung : Ba bài thơ đều viết về người lính cách mạng với vẻ đẹp trong cách sống và tâm hồn họ. - Khác nhau :
16. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội - Điểm chung : - Khác nhau : Đồng chí viết về người lính ở thời kì đầu đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Xuất thân từ nông dân nơi những làng quê nghèo khó, tình nguyện và hăng hái ra đi chiến đấu. Tình đồng chí của những người đồng đội dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ, cùng chia sẻ những gian lao, thiếu thốn và cùng lí tưởng chiến đấu. Bài thơ tập trung thể hiện vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở những người lính cách mạng.
17. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội - Điểm chung : - Khác nhau : Bài thơ về tiểu đội xe không kính khắc hoạ hình ảnh những chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Bài thơ làm nổi bật tinh thần dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm, tư thế hiên ngang, niềm lạc quan và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam của người chiến sĩ lái xe – một hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
18. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội - Điểm chung : - Khác nhau : Ánh trăng nói về những suy ngẫm của người lính đã đi qua cuộc chiến tranh, nay sống giữa thành phố, trong hoà bình. Bài thơ gợi lại những kỉ niệm gắn bó của người lính với đất nước, với đồng đội trong những năm tháng gian lao của thời chiến tranh, để từ đó nhắc nhở về đạo lí nghĩa tình, thuỷ chung.
19. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội 5. Nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh trong các bài thơ : - Bài Đồng chí : hình ảnh “Đầu súng trăng treo” ở cuối bài rất đẹp và giàu ý nghĩa biểu tượng, nhưng cũng rất thực, và tác giả đã bắt gặp trong những đêm phục kích địch ở rừng. - Bài Đoàn thuyền đánh cá lại chủ yếu dùng bút pháp tượng trưng, phóng đại với nhiều liên tưởng, tưởng tượng, so sánh mới mẻ độc đáo.
20. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội 5. Nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh : - Bài Đồng chí : hình ảnh “Đầu súng trăng treo”. - Bài Đoàn thuyền đánh cá. - Bài thơ về tiểu đội xe không kính sử dụng bút pháp hiện thực, miêu tả rất cụ thể, chi tiết từ hình dáng chiếc xe không kính đến cảm giác và sinh hoạt của người lái xe. - Bài Ánh trăng đưa vào nhiều hình ảnh và chi tiết thực, rất bình dị, nhưng chủ yếu dùng bút pháp gợi tả, không đi vào chi tiết mà hướng tới ý nghĩa khái quát biểu hiện của hình ảnh.
21. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội 5. Nhận xét bút pháp XD hình ảnh trong các bài thơ : 6. Phân tích một khổ thơ mà em thích. - Hình ảnh ẩn dụ : “ mặt trời trong lăng rất đỏ” vừa nói lên sự vĩ đại của Bác Hồ, vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân, của tác giả với Bác. Hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác được ví như những tràng hoa dâng lên bảy mươi chín mùa xuân của Bác. Sự so sánh này vừa đẹp, vừa chính xác lại vừa mới lạ, thể hiện tình cảm thương nhớ, kính yêu sự gắn bó của nhân dân với Bác.
22. Tiết : 127 ÔN TẬP VỀ THƠ 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại 2. Ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây 3. Nhận xét : 4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội 5. Nhận xét bút pháp XD hình ảnh trong các bài thơ : 6. Phân tích một khổ thơ mà em thích. - Khổ thứ ba diễn tả sự xúc động của tác giả khi vào trong lăng. Hai trạng thái dường như trái ngược mà vẫn thống nhất: Sự yên tĩnh thanh thản, trang nghiêm trong lăng và nỗi niềm thương tiếc, xót đau của nhà thơ khi ở trong lăng. Lí trí thì nhận biết sự trường tồn của Bác với đất nước (Vẫn biết trời xanh là mãi mãi) nhưng tình cảm thì không thể không đau xót vì sự mất mát lớn lao khi Bác đã ra đi (Mà sao nghe nhói ở trong tim).
23. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI MỚI 1. Học bài. Học thuộc các đoạn thơ bài thơ và các nội dung chính của bài để chuẩn bị cho tiết kiểm tra sắp tới. 2. Chuẩn bị bài “nghĩa tường minh và hàm ý (tt). + Đoc đoạn văn, trả lời các câu hỏi và rút ra điều kiện sử dụng hàm ý. + Từ đó vận dụng để giải các bài tập của SGK.